Τα κοντά ποδάρια της ανακεφαλαιοποίησης και οι προσπάθειες ενός Μητροπολίτη

Αναφερθήκαμε σε προηγούμενο άρθρο μας στην παράνοια της ανακεφαλαιοποίησης στην Ελλάδα, η οποία θα γίνει με την κατάλυση κάθε κανόνα της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς επιτρέποντας στους ιδιώτες επενδυτές να κρατήσουν τον έλεγχο των τραπεζών τους με μικρή μόνο συμμετοχή στα απαραίτητα κεφάλαια. Στην ουσία αυτή η ανακεφαλαιοποίηση δίνει απλώς δυνατότητα παράτασης ζωής στους Έλληνες τραπεζίτες.

Καλλιεργούνται προσδοκίες ότι οι τράπεζες θα παραμείνουν στα χέρια τους. Ακόμα και ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Σύρου Δωρόθεος Β’ έφτασε στο σημείο να προτείνει την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας της εκκλησίας, έτσι ώστε να μπορέσει να συμμετέχει πολύ ενεργά στη διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης της Εθνικής Τράπεζας, έτσι ώστε να καταστεί βασικός μέτοχος και να εκπροσωπείται ενεργά στη διοίκηση.

Η πρόταση του Μητροπολίτη, η οποία ολόκληρη μπορεί να βρεθεί εδώ περιλαμβάνει πώληση των ακινήτων της εκκλησίας προς 400 δις ευρώ, συμμετοχή στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου με την εκκλησία να παίρνει το 50% των νέων μετοχών και ισχυρή παρουσία της στο Δ.Σ. της τράπεζας και αποτροπή του αφελληνισμού της. Στην πρόταση γίνεται αναφορά στη χρήση του εργαλείου των μετατρέψιμων ομολογιών (CoCos) για να καλυφθεί το 20% των κεφαλαιακών αναγκών της τράπεζας. Τελικός στόχος είναι η αποτροπή του αφελληνισμού της τράπεζας.

Η προσδοκία αυτή όμως είναι παντελώς αβάσιμη και θα εξηγήσουμε παρακάτω για ποιο λόγο.

Η ΕΤΕ έχει αυτή τη στιγμή ένα δισεκατομμύριο μετοχές (1.226.601.200 για την ακρίβεια), οπότε το μερίδιο της εκκλησίας (15.000.000 μετοχές) είναι κάτι περισσότερο από 1% και η αξία της συμμετοχής της είναι αυτή τη στιγμή είναι 15.000.000 x 0,5 = €7.500.000. Το ποσό αυτό δεν αντιπροσωπεύει την πραγματική αξία της συμμετοχής της εκκλησίας. Η καθαρή θέση της Εθνικής είναι αρνητική (αλλιώς δε θα χρειαζόταν ανακεφαλαιοποίηση), οπότε στην ουσία η εκκλησία έχει το 1% του τίποτα. Μη ξεγελιόμαστε από τον ο μεγάλο αριθμό των μετοχών.

Στην επιστολή που έγραψε ο Μητροπολίτης υποτιμάει τις μετατρέψιμες ομολογίες (CoCos, όπως τις αναφέρει). Δεν αποτελούν τζάμπα λεφτά. Είναι δάνεια, τα οποία θα επιβαρυνθούν με σημαντικό επιτόκιο, το οποίο κανείς δεν ξέρει πόσο ακριβώς θα είναι, οι περισσότερες εκτιμήσεις όμως κάνουν λόγο για 7%, το οποίο κατά τη γνώμη μου είναι αποτρεπτικό. Πολύ σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι οι ομολογίες αυτές θα είναι μετατρέψιμες. Πράγμα που σημαίνει ότι αν η τράπεζα δεν μπορέσει να τις αποπληρώσει θα μετατραπούν αυτόματα σε μετοχές, τις οποίες θα έχει στην κατοχή του το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Και αυτές οι μετοχές θα είναι πολλές. Τα CoCos θα είναι διπλάσια από την ιδιωτική συμμετοχή που απαιτείται προς το παρόν. Για την ΕΤΕ θα είναι γύρω στα δύο δις. Αυτό το ποσό δεν πρόκειται να αποπληρωθεί με κανένα τρόπο. Σκεφτείτε ότι το 2012 η ΕΤΕ είχε ζημίες πάνω από 2 δις. Μόνο σε ένα χρόνο. Αποκλείεται να παρουσιάσει κέρδη δύο δις για να τις αποπληρώσει όση διάρκεια και να έχουν. Αφήστε που θα χρειάζεται ετησίως 7% x 2.000.000.000 = €140.000.000 σε τόκους για το ΤΧΠΣ.

Το υψηλό επιτόκιο των CoCos και η βεβαιότητα ότι στο τέλος θα μετατραπούν σε κοινές μετοχές έχει αποθαρρύνει τους τραπεζίτες, οι οποίοι προσπαθούν να τα αποφύγουν όπως ο διάβολος το λιβάνι. Χίλιες φορές να βάλουν κάτι παραπάνω από την αρχή και να αποφύγουν τους τόκους.

Εκτός από τα CoCos το ταμείο θα πάρει και μετοχές. Πολλές μετοχές. Αν η Εκκλησία βάλει 350 εκατομμύρια, θα πάρει το 5% του νέου κεφαλαίου, δηλαδή 700 εκατομμύρια μετοχές με σημερινές τιμές. Άλλα 700 εκατομμύρια μετοχές θα πάρουν οι υπόλοιποι ιδιώτες και άλλα 12,6 δισεκατομμύρια θα πάρει το ΤΧΠΣ. Οι μετοχές του ΤΧΠΣ θα αυξηθούν κατά 4 δισεκατομμύρια όταν λήξουν τα CoCos. Σύνολο 16,6 δισεκατομμύρια μετοχές. Διακηρυγμένος στόχος του ταμείου είναι να πουλήσει τις μετοχές σε κάποιον ξένο θεσμικό με εμπειρία στον τραπεζικό τομέα. Μπορεί να μην είναι σε 5 χρόνια, θα είναι σε 10 (το ίδιο λέει ότι θα αρχίσει να πουλάει σε 6 μήνες, αλλά κανείς δεν το πιστεύει). Όταν οι μετοχές αυτές πουληθούν η Εκκλησία θα έχει πάλι λιγότερο από το 4%. Άλλα χρήματα σίγουρα δε θα μπορέσει να βάλει (που να τα βρει;) και θα έχει χάσει και την ακίνητη περιουσία της προσπαθώντας. Ποια ξένη τράπεζα, έχοντας πάνω από το 80% της ΕΤΕ θα αφήσει την εκκλησία με σημαντική εκπροσώπηση στο Δ.Σ.; Μάλλον καμία.

Το παιχνίδι της ανακεφαλαιοποίησης είναι στημένο και έχει κοντά ποδάρια. Ο λόγος που οι ισχυροί τραπεζίτες της χώρας παλεύουν να συγκεντρώσουν το 10% που απαιτείται είναι γιατί ευελπιστούν να καθυστερήσουν τις εξελίξεις και να αργήσει η πώληση μετοχών από το ΤΧΠΣ. Πέντε – έξι χρόνια περισσότερα με τις τράπεζες υπό τον έλεγχό τους είναι σημαντικό διάστημα για αυτούς. Θα βάλλουν κάποια εκατομμύρια τώρα, θα δώσουν διπλάσια σε δανικά και αγύριστα σε επιχειρήσεις δικών τους συμφερόντων και θα αποχωρήσουν σαν κύριοι. Η Εκκλησία, ένας οργανισμός που κλείνει τα 2.000 χρόνια, ενδιαφέρεται να χάσει όλη την ακίνητη περιουσία, που συσσώρευε χιλιετίες για να το παίξει τραπεζίτης για λίγα χρόνια;

Αφήστε που ποιος μπορεί να βγάλει «στο σφυρί» ακίνητα αξίας 400 δις και να τα πουλήσει. Εδώ δε μπορεί κανείς να πουλήσει διαμερισματάκι. Αν τώρα η αγορά έχει καταρρεύσει, φανταστείτε τι έχει να γίνει αν βγουν και τα ακίνητα της εκκλησίας προς πώληση. Μόνη λύση φαντάζει η τιτλοποίηση. Αλλά και πάλι με ποιόν αγοραστή;

Η ιδέα λοιπόν, που δειλά εκκολάπτεται σε εκκλησιαστικούς κύκλους για ενεργό συμμετοχή στο τραπεζικό γίγνεσθαι δεν έχει γερές βάσεις. Για να μπει κανείς με αξιώσεις στο τραπεζικό παιχνίδι στη χώρα μας θα πρέπει να αγοράσει τις τράπεζες από το ΤΧΠΣ και σίγουρα θα πρέπει να βάλει πολλά περισσότερα χρήματα από τα 400 δις που με δυσκολία θα μπορέσει να διαθέσει η εκκλησία.

Ανάλογες περιπτώσεις με την ΕΤΕ αποτελούν και οι υπόλοιπες τράπεζες. Οι Έλληνες τραπεζίτες το ζυγίζουν. Τους συμφέρει να πληρώσουν τώρα για να κρατήσουν το έλεγχο των τραπεζών τους για λίγα χρόνια; Ο Λάτσης απάντησε πρώτος. Δε τον συμφέρει. Θα οδηγήσει τη Eurobank στην πλήρη κρατικοποίησή της. Ο Σάλλας απάντησε δεύτερος. Τον συμφέρει, θα καταφύγει πάλι σε κάποια περίεργα λογιστικά κόλπα, όπως στο παρελθόν, και θα κρατήσει για λίγο ακόμα την τράπεζά του χωρίς να βάλει δραχμή από την τσέπη του. Η Alpha Bank κατόρθωσε να βρει επενδυτές από το εξωτερικό και θα διατηρήσει τελικά τον ιδιωτικό της χαρακτήρα.

Τελευταίες εξελίξεις κάνουν λόγο για κάλυψη της ιδιωτικής συμμετοχής και στην ΕΤΕ. Ευτυχώς οι προθεσμίες είναι ασφυκτικές και η Εκκλησία της Ελλάδος δεν θα πρόφταινε να κάνει την κίνηση της ακόμα και αν το αποφάσιζε. Όλα δείχνουν ότι το ίδιο ομιχλώδες ιδιοκτησιακό καθεστώς θα διατηρηθεί για τη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας και στο μέλλον. Κανένας μεγαλομέτοχος και πολλοί μικρομέτοχοι, μεταξύ των οποίων και η εκκλησία, χωρίς κανένας να ΄χει φαινομενικά τον έλεγχο.