09. Τα CDS ή αλλιώς Credit default swaps

Τα CDS  ή συμβάσεις ανταλλαγής κινδύνου αθέτησης μοιάζουν σε πολλές απόψεις με τα παραδοσιακά ασφαλιστήρια συμβόλαια. Ο πωλητής υποχρεούται να αποζημιώσει τον αγοραστή σε περίπτωση χρεοκοπίας. Σε γενικές γραμμές η συμφωνία προβλέπει ότι σε περίπτωση χρεοκοπίας, ο αγοραστής λαμβάνει αποζημίωση ίση με την ονομαστική αξία του δανείου που εισέρχεται σε καθεστώς χρεοκοπίας. Χρησιμοποιούνται κατά κόρων στην περίπτωση ομολογιακών δανείων. Το CDS προβλέπει πληρωμές σε τακτά χρονικά διαστήματα από την πλευρά του ασφαλιζόμενου, όπως και ένα παραδοσιακό ασφαλιστήριο συμβόλαιο, έχει συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, όπως ένα παραδοσιακό ασφαλιστήριο συμβόλαιο και ενεργοποιείται σε περίπτωση χρεοκοπίας, όπως ένα παραδοσιακό ασφαλιστήριο συμβόλαιο.

Η διαφορά του CDS έγκειται στο ότι, αντίθετα με ένα παραδοσιακό ασφαλιστήριο συμβόλαιο, δεν απαιτεί από τον ασφαλιζόμενο να έχει συμφέρον για τη σύναψη του συμβολαίου. Σε ένα παραδοσιακό ασφαλιστήριο συμβόλαιο, ο ασφαλιζόμενος πρέπει να έχει κάτι να ασφαλίσει. Δεν μπορεί κανείς να ασφαλίσει μία οικία κατά πυράς ή κλοπής αν δεν είναι ο ιδιοκτήτης της οικίας. Αυτό ισχύει σε όλα τα ασφαλιστήρια συμβόλαια ζωής, υγείας κλπ. Αντίθετα για την αγορά μιας σύμβασης ανταλλαγής κινδύνου αθέτησης ενός ελληνικού ομολογιακού δανείου, δεν είναι απαραίτητη η κατοχή ελληνικών ομολόγων. Η αγορά CDS χωρίς την παράλληλη κατοχή του υπό ασφάλιση δανείου συνιστά αγορά γυμνού CDS.

Η δυνατότητα κατοχής γυμνών CDS είναι τελείως παράλογη. Είναι σα να ασφαλίζει κάποιος την περιουσία του γείτονά του κατά ατυχήματος, να λαμβάνει χώρα το ατύχημα και ακολούθως να εισπράττει το ασφάλιστρο. Ο κάτοχος των γυμνών CDS έχει κάθε συμφέρον να προκαλέσει το ατύχημα. Αποτελούν μεν ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για τον έναν οργανισμό που έχει στο χαρτοφυλάκιό του ομόλογα και θέλει να ασφαλιστεί στην περίπτωση χρεοκοπίας του εκδότη, όταν διακινούνται όμως «γυμνά» μοιάζουν περισσότερο με ένα στοίχημα στην χρεοκοπία ενός εκδότη ομολογιακών δανείων.

Ο λόγος που όλες οι συμφωνίες κουρέματος του ελληνικού χρέους είναι προαιρετικές είναι για να μην ενεργοποιηθούν τα CDS και χρειαστεί να γίνουν πληρωμές στους κατόχους τους.