06. Το ομόλογο

Το ομόλογο είναι ένα χρεόγραφο για το οποίο ο εκδότης λαμβάνει από τον λήπτη το χρηματικό ποσό της ονομαστικής αξίας του ομολόγου και έχει την υποχρέωση να καταβάλει στον κάτοχο ένα συγκεκριμένο ποσό χρημάτων σε τακτά προκαθορισμένα διαστήματα, συνήθως ετήσια. Το ετήσιο αυτό ποσό ονομάζεται κουπόνι. Το ομόλογο έχει συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, η οποία ονομάζεται περίοδος ωριμότητας, στη λήξη της οποίας ο εκδότης είναι υποχρεωμένος να καταβάλει στον κάτοχο την ονομαστική αξία του ομολόγου.

Ένα ομόλογο δεκαετούς διάρκειας ονομαστικής αξίας €1.000 με ετήσιο κουπόνι και επιτόκιο 5% σημαίνει ότι ο εκδότης αντλεί από την πώλησή του το ποσό των €1.000 με την υποχρέωση να καταβάλει στο τέλος κάθε έτους για τα επόμενα 10 έτη €50 στον κάτοχο με εξαίρεση το 10^οέτος, οπότε εκτός από το κουπόνι θα πρέπει να καταβάλει και την ονομαστική αξία, δηλαδή €1.050

Χρηματοροές δεκαετούς ομολόγου αξίας €1.000 με ετήσιο κουπόνι και επιτόκιο 5%

Επειδή το αρχικό κεφάλαιο δεν αποπληρώνεται κατά τη διάρκεια της δεκαετίας, όπως σε ένα συνηθισμένο δάνειο η επιβάρυνση των τόκων είναι πολύ μεγάλη. Στο παράδειγμά μας η επιβάρυνση των τόκων ανέρχεται στο 50% του κεφαλαίου. Αν δε στη χρονική στιγμή της λήξης του ομολόγου, για την πληρωμή των των €1050 εκδοθεί νέο ομολογιακό δάνειο, ο δανειζόμενος, ο οποίος δεν θα αποπληρώσει κομμάτι του αρχικού κεφαλαίου και θα πληρώνει τόκους για πάντα.

Αυτή είναι και μια παγίδα στην οποία πολλές τράπεζες προσπαθούν να ρίξουν τους πελάτες τους διαφημίζοντας ένα δάνειο λέγοντας ότι ο υπόχρεος πληρώνει μόνο τους τόκους και το κεφάλαιο «όταν έχει». Στην πράξη η τράπεζα δεν θέλει να αποπληρωθεί ποτέ το αρχικό κεφάλαιο για να εισπράττει τόκους στο διηνεκές.

Το ομόλογο λοιπόν είναι ένα χρηματοοικονομικό εργαλείο, σχεδιασμένο για συγκεκριμένες περιπτώσεις επενδύσεων, των οποίων οι χρηματοροές ταιριάζουν με αυτές του ομολογιακού δανείου. Συγκεκριμένα εαν ένας οργανισμός προτίθεται να προβεί σε μια συγκεκριμένη επένδυση, την οποία θα εκμεταλευτεί για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και μετά θα εκποιήσει, έχει συμφέρον να εκδώσει ομολογιακό δάνειο. Όταν συνάπτεται το ομολογιακό δάνειο τα εισερχόμενα κεφάλαια χρησιμοποιούνται για την πραγματοποίηση της επένδυσης. Η εκμετάλλευση της επένδυσης χρησιμοποιείται για την πληρωμή των κουπονιών και η εκποίηση της επένδυσης χρησιμοποιείται για την πληρωμή της ονομαστικής αξίας του ομολόγου όταν αυτό ωριμάσει.